Quân đội Hoàng gia Lào có nguồn gốc hình thành từ Thế chiến thứ 2, khi đơn vị quân sự hiện đại đầu tiên người Lào hoàn toàn đầu tiên là Tiểu đoàn súng trường Lào 1 (tiếng Pháp: 1ér Battaillon de Chasseurs Laotiens – BCL) được chính phủ thuộc địa Pháp Vichy quyết định thành lập vào đầu năm 1941. Dự định sẽ sử dụng vào các hoạt động an ninh nội bộ để tăng cường cho lực lượng cảnh sát thực dân bản xứ như một ‘đội cận vệ bản địa’ (tiếng Pháp: Garde Indigène), Tiểu đoàn súng trường Lào 1 chẳng có hành động gì nhiều cho đến sau ngày 9 tháng 3 năm 1945, khi Lục quân Đế quốc Nhật Bản tiến hành đảo chính Pháp nhằm giành lấy quyền kiểm soát Đông Dương thuộc Pháp, trong đó bao gồm cả Lào. Tiểu đoàn sau đó rút lui vào vùng núi, nơi họ liên kết với các nhóm du kích Lào không chính quy (tiếng Pháp: Maquis) đang hoạt động tại đây. Những du kích này được nhóm đặc vụ Pháp Tự Do từng được đào tạo trong chiến tranh rừng đặc biệt của Đội Tác chiến Đặc biệt (tiếng Anh: Special Operations Executive – SOE) Anh ở Ấn Độ tiếp tế, huấn luyện và lãnh đạo và sau đó nhảy dù xuống Đông Dương vào tháng 12 năm 1944 với mục đích tạo ra một mạng lưới kháng chiến địa phương chống Nhật Bản. Dưới sự chỉ huy của những cán bộ trong tổ chức lực lượng Pháp tự do, những người lính của tiểu đoàn Lào tham gia vào các hoạt động du kích cùng với các đội du kích không chính quy chống lại các lực lượng chiếm đóng của Nhật Bản tại Lào cho đến khi người Nhật đầu hàng vào ngày 15 tháng 8 năm 1945. Trong tháng 11 cùng năm, những đội du kích Lào khác nhau đã hợp nhất thành bốn tiểu đoàn bộ binh hạng nhẹ chính quy và cùng với tiểu đoàn súng trường Lào số 1 nhập vào Quân đội Liên hiệp Pháp vừa mới thành lập.[1]

Đứng trước nguy cơ bị đe dọa vào đầu tháng 5 năm 1945 với chiến thắng của phe Đồng Minh trước Phát xít Đức và cảm nhận thất bại sắp xảy ra trên chiến trường Thái Bình Dương, chính quyền quân sự Nhật Bản tại Lào bắt đầu khuấy động tình cảm dân tộc chủ nghĩa chống Pháp ở địa phương. Tháng 10 cùng năm, một nhóm người ủng hộ độc lập của Lào do Hoàng tử Phetsarath tiến hành phế truất Quốc vương Sisavang Vong và tuyên bố thành lập một cơ quan chính phủ mới lấy tên là Ủy ban Độc lập Lào (tiếng Lào: Khana Lao Issara) hoặc ngắn gọn là Lào Issara.[2] Lợi dụng sự vắng mặt tạm thời của chính quyền Pháp tại các thành phố chính của đất nước, Lào Issara kịp thời thành lập một lực lượng bảo vệ vũ trang để thực hiện quyền lực của mình với sự hỗ trợ từ chính phủ Việt Minh và chính quyền Quốc Dân Đảng ở Trung Quốc. Quân đội Lào Issara bản chất là một lực lượng dân quân vũ trang nhẹ, được cung cấp hỗn hợp nhỏ vũ khí phù hợp thu được từ người Nhật, do bị cướp phá từ các kho chứa của thực dân Pháp, hoặc bị tuồn ra ngoài đem bán bởi Quân đội Trung Hoa Dân quốc đang chiếm đóng miền bắc Lào theo các điều khoản của Hội nghị Potsdam 1945.[3]